“Animaliños” ou a natureza en pequena escala

O vindeiro día 5 de maio  a compañía de teatro da USC-Lugo pondrá en escena a montaxe Animaliños, segundo nos informan no seu blog  a propia Aula de Teatro da USC, no contexto da Mostra de Teatro Universitario de Galicia.

Cartel da Mostra de Teatro Universitario de Galicia

Unha praga de caracois que chega a unha urbanización das aforas dunha cidade da pé a falar da nosa relación coa natureza, de amosar a ironía e o espazo da risa, así como poñer en entredito certas convencións tanto teatrais coma ideolóxicas que residen neste texto do que hoxe falamos. Tamén, e coma afirma Laura Tato:

Técnicamente, Animaliños representa un paso máis na evolución na dramaturxia de Roberto Vidal Bolaño, pois aos recursos parateatrais presentes ao longo da súa traxectoria dramática, semella que quixo engadir recursos, non só do cinema, senón tamén da banda deseñada.

Laura Tato Fontaíña Roberto Vidal Bolaño, unha vida para o teatro, p.72

Cartel de “Animaliños” de RVB, adaptación libre de Paloma Lugilde e que se leva a escena no contexto do Festival Internacional de Teatro Universitario da USC

Pero, por riba de todo, interésanos especialmente o que di a investigadora sobre a edición de Animaliños da que imos facer referencia hoxe.  Refírese á necesidade de ter textos teatrais ben editados e laiase de que, naquel momento- no ano 2003 é cando se escribe esa crónica- non existiran aínda unhas obras completas das que hoxe, por fortuna, xa gozamos e que se poden atopar nos fondos da BUSC.  Volvendo de novo a esta edición, reproducimos as palabras da autora:

Esta edición de Animaliños publicada por Follas Novas é, sen dúbida, unha pequena xoia que non debe pasar desapercebida e pola que cómpre seguir animando aos editores a non deixar de explorar os camiños da edición teatral, mesmo a eririxirse en referentes desde o ámbito da edición. Interesan especialmente os estudios introductorios de Alonso Girgado, Teresa Monteagudo e Manuel Quintáns. Estas introduccións explican a obra de Roberto Vidal Bolaño desde un punto de vista contextual,  cinematográfico e dramatúrxico, respectivamente, dando luz sobre cuestións e percepcións que abren vieiros para novas interpretacións da obra do autor

                   Inma López Silva (2003) Pequenos bechos, grandes obras 

E unha pequena lembranza daquelas primeiras representacións da obra, co elenco de Teatro do Aquí

Mónica Camaño, Rubén Ruibal e Avelino González “Animaliños”

 

 

 

 

“Saxo Tenor”, a marxinalidade irracional

A compañía Cordelia, da aula de teatro universitaria de Ourense, ven de poñer en escena no Miteu o espectáculo Vidal Bolaño 2013, baseado en distintos textos do autor homenaxeado no Día das Letras : Saxo Tenor, Rastros, Animaliños e Anxeliños.   Imos comezar o percorrido pola primeira das obras mentadas,  Saxo Tenor, premio Alvaro Cunqueiro no ano 91.

“Se eu fose puta ou ionqui, mangán ou camello de pub cutre, proxeneta ou parado de longa duración enganchado o Johnnie Walker, pediríalle a Vidal Bolaño un papel en Saxo Tenor; e daríalle as gracias pola dignidade. Se eu fose todo o contrario – ¿existe todo o contrario?- se eu fose todo o contrario debera de dicirlle a RVB tamén que gracias, que que lanse, che, qué bueno que vinistes, que ben que nos contaches en Saxo Tenor que a vida é unha cuestión de fondo, non de formas”.

Pancho Tristán  “Alalá de todos nos” en Crítica e autores, p. 441

Persoaxes de “Saxo Tenor”. Fotografía de Xenaro Martínez

Desta “desgracia arrabaldeira improbable entre loucos, chourizos, gansters, chulos, currantes e putas” – segundo reza o subtítulo da obra –  o especialista na obra de RVB  Xosé Manuel Fernández Castro di que se pon en escena:

 “A patoloxía social do suburbio galego contemporáneo. Sitúanos nun ambiente ultramarxinal onde impera unha irracionalidade que fai da frustración un fenómeno de masas, de modo que a alienación é colectiva e as diversas respostas individuais van ter en común unha tendencia autodestrutiva da propia colectividade, coa transgresión de toda clase de pactos de convivencia. En consecuencia, píntase un contorno hostil, insufrible, de roubo, prostitución, incesto, adulterio, prevaricación, chantaxe e asasinato”.

              Xosé Manuel Fernández Castro  A obra dramática de Roberto Vidal Bolaño, p. 255

Segundo Inma López Silva, esta obra de RVB inscribiríase dentro do ciclo do “dirty realism”, a carón do ciclo xacobeo e o ciclo da represión dictatorial , un “cambio na concepción dramática de Vidal Bolaño  que se fai máis realista, na procura de temáticas históricas e de reflexións sobre a condición humana (marxinación, liberdade, morte) en que aproveita solucións cinematograficas e explicita “unha concepción do teatro algo máis brechtiana” (Laura Tato Fontaíña, Roberto Vidal Bolaño: unha vida para o teatro, p. 50  citando, a súa vez, a Inma López Silva en “Roberto Vidal Bolaño na (re) construcción do teatro galego. De Abrente a Mar Revolto”).

Na BUSC temos as seguintes edicións de Saxo Tenor :

Edicións de “Saxo Tenor” na BUSC

-Por unha banda, a editada pola Voz de Galicia na Biblioteca  Galega 120

-Por outra, a publicada por Edicións Xerais de Galicia

– E, por último, cómpre mencionar a  do programa de man editado pola estrea da obra. 

Completan o noso fondo outras dúas edicións: a tradución ao castelán, realizada por Luís Alonso Girgado para a SGAE e tamén a incluída nas Obras completas