“Saxo Tenor”, a marxinalidade irracional

A compañía Cordelia, da aula de teatro universitaria de Ourense, ven de poñer en escena no Miteu o espectáculo Vidal Bolaño 2013, baseado en distintos textos do autor homenaxeado no Día das Letras : Saxo TenorRastrosAnimaliños Anxeliños.   Imos comezar o percorrido pola primeira das obras mentadas,  Saxo Tenor, premio Alvaro Cunqueiro no ano 91.

“Se eu fose puta ou ionqui, mangán ou camello de pub cutre, proxeneta ou parado de longa duración enganchado o Johnnie Walker, pediríalle a Vidal Bolaño un papel en Saxo Tenor; e daríalle as gracias pola dignidade. Se eu fose todo o contrario – ¿existe todo o contrario?- se eu fose todo o contrario debera de dicirlle a RVB tamén que gracias, que que lanse, che, qué bueno que vinistes, que ben que nos contaches en Saxo Tenor que a vida é unha cuestión de fondo, non de formas”.

Pancho Tristán  “Alalá de todos nos” en Crítica e autores, p. 441

saxo tenor2 copia

Persoaxes de “Saxo Tenor”. Fotografía de Xenaro Martínez

Desta “desgracia arrabaldeira improbable entre loucos, chourizos, gansters, chulos, currantes e putas” – segundo reza o subtítulo da obra –  o especialista na obra de RVB  Xosé Manuel Fernández Castro di que se pon en escena:

 “A patoloxía social do suburbio galego contemporáneo. Sitúanos nun ambiente ultramarxinal onde impera unha irracionalidade que fai da frustración un fenómeno de masas, de modo que a alienación é colectiva e as diversas respostas individuais van ter en común unha tendencia autodestrutiva da propia colectividade, coa transgresión de toda clase de pactos de convivencia. En consecuencia, píntase un contorno hostil, insufrible, de roubo, prostitución, incesto, adulterio, prevaricación, chantaxe e asasinato”.

              Xosé Manuel Fernández Castro  A obra dramática de Roberto Vidal Bolaño, p. 255

Segundo Inma López Silva, esta obra de RVB inscribiríase dentro do ciclo do “dirty realism”, a carón do ciclo xacobeo e o ciclo da represión dictatorial , un “cambio na concepción dramática de Vidal Bolaño  que se fai máis realista, na procura de temáticas históricas e de reflexións sobre a condición humana (marxinación, liberdade, morte) en que aproveita solucións cinematograficas e explicita “unha concepción do teatro algo máis brechtiana” (Laura Tato Fontaíña, Roberto Vidal Bolaño: unha vida para o teatro, p. 50  citando, a súa vez, a Inma López Silva en “Roberto Vidal Bolaño na (re) construcción do teatro galego. De Abrente a Mar Revolto”).

Na BUSC temos as seguintes edicións de Saxo Tenor :

saxo tenor libros

Edicións de “Saxo Tenor” na BUSC

-Por unha banda, a editada pola Voz de Galicia na Biblioteca  Galega 120

-Por outra, a publicada por Edicións Xerais de Galicia

– E, por último, cómpre mencionar a  do programa de man editado pola estrea da obra. 

Completan o noso fondo outras dúas edicións: a tradución ao castelán, realizada por Luís Alonso Girgado para a SGAE e tamén a incluída nas Obras completas