Doentes, a peza de RVB cun trasfondo de posguerra oscuro e neboento, gaña o premio Rafael Dieste no ano 1998. O punto de partida da obra é a conversión dun hospital de caridade, case un dispensario, nun complexo hoteleiro de luxo. Partindo dun feito histórico recoñecible, do que o resultado sería o actual Hostal dos Reis Católicos na Praza do Obradoiro, RVB paséanos, cunha tamén palpable débeda con Valle Inclán, por un esceario truculento, unha cidade sumida no medo e na violencia, percorrida por dous desheredados dun mundo que non foi construído a súa imaxe e semellanza. En palabras de Montse Ribao
No labirinto de Doentes vagan personaxes que son presentados ante o receptor coma entes incorpóreos nalgúns casos e coma seres observados dende unha óptica animalizante outros. (…) Un bo número dos corenta e dous personaxes que se mencionan no dramatis personae comparte outros tres parámetros caracterizadores da súa condición vital : a enfermidade física ou ética, a mentira na que viven e a morte que os circunda. Os enfermos, constantes na dramaturxia de Vidal Bolaño, son tamén os protagonistas da noite compostelá na que de desenrolan os feitos.
Montserrat Ribao Pereira, “De brétemas e sombras no labirinto dos Doentes” , p. 270.
Este texto versátil tivo tamén unha versión cinematográfica, dirixida por Gustavo Balza e con guión de Roberto G. Méndez. En palabras de Antón Reixa, productor da película, subliña a “versatilidade do teatro como material para o cinema”, por unha banda, e, por outra, “a percepción de Vidal Bolaño como escritor nacional :
Doentes non é outra cousa que a descarnada fábula tráxico-cómica da historia de Galicia. (…) a historia nacional como unha avaría permantente, só resistible pola preeminencia dos sentimentos e valores humanos de soliedariedade, por encima do ruín contexto político, cultural e económico.
Antón Reixa , “Doentes: Galicia como fábula en Roberto Vidal Bolaño”
Na BUSC temos os seguintes exemplares da obra:
-A editada no 2013 por Positivas, o Consorcio de Santiago e a Xunta de Galicia
-A publicada pola Deputación da Coruña no 1996
Letras Galegas 2013 